پرسش رئیس جمهور محمد خاتمی در دیدار از غرفه مجلهٔ پیام سبزاندیشان و پاسخی چند

پاسخ به رئیس جمهور!
نمایشگاه مطبوعات فرصتی بود، برای دیدار با جناب آقای رئیس جمهور. ایشان روز پنج شنبه ۱۳۸۲/۲/۲۵ از سالن مطبوعات بازدید کردند. غرفهٔ مجلهٔ «پیام سبزاندیشان» نیز برای لحظاتی سعادت میزبانی ایشان را داشت. در این دیدار، آقای رئیس جمهور از مسئول غرفهٔ ما سؤال کردند: «پس چی شد این اسپرانتو؟» در این سؤال که ظاهراً به قصد شوخی ادا کردید، چند نکتهٔ باریک و ناگفته پنهان بود. و مهم‌ترین آن، این سؤال: «چرا اسپرانتو آن طور که انتظار می‌رفت، پیشرفت نکرد و مبدل به زبان بین‌المللی مورد پذیرش همگان نگردید؟»  ما برای این سؤال کوتاه جناب آقای خاتمی، پاسخی کوتاه داریم:

جناب آقای رئیس جمهور!
زبان اسپرانتو به دلیل آنکه زبانی است به قول گاندی «نجیب و انسانی»، در وانفسای سیاست‌بازی بزرگان، که زبان را نیز ابزار قدرت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خودکرده‌اند، مهجورمانده است و‌ گاه و بی‌گاه نیز مورد هجوم تبلیغاتی این‌ و آن قرار می‌گیرد. بسیاری از کسان و بیش از همه صاحبان قدرت، سادگی و پیام صلح و دوستیِ نهفته در پس این زبان را برنمی‌تابند و راه را بر پیشرفت آن می‌بندند. هم چنان که بر شما، این سادگی و پیام صلح و دوستی را نمی‌پسندند!
گفتگوی تمدن‌ها و پذیرفتن این اصل که تمامی انسان‌ها در هرکجای این کرهٔ خاکی که زندگی می‌کنند حق‌دارند از باورهای عقیدتی، سیاسی، فلسفی، فرهنگی و اجتماعی خود دفاع کنند و برای رسیدن به تفاهم با یکدیگر بتوانند در آزادی کامل به گفتگو بنشینند – بی‌واسطهٔ دولتمردان خود که عموماً بذر کاذب کینه و دشمنی قومی و مذهبی را در میان ملل خود می‌پاشند- هدف و آرمان دکتر زامنهوف مبتکر و مبدع این زبان بوده است. اما این اندیشهٔ بلندنظرانه و ژرف همان‌گونه موردپذیرش قرارگرفته است که پیام شما در سازمان ملل.
در یک کلام، آرمان‌های شریف، انسان دوستانه، صلح خواهانه، آزادی‌خواهانه و متمدنانهٔ آن همان‌قدر در دنیای تسلط زور و سرمایه دچار چالش و تنگنا بوده است که آرمان‌ها و برنامه‌های شریف، نجیب و انسانی شما. حالا ما سؤال می‌کنیم: راستی آقای رئیس جمهور! واقعاً «پس چی شد» آن‌همه برنامه‌ها و امید‌ها؟!

                     غلامرضا آذرهوشنگ عضو تحریریه مجله پیام سبزاندیشان ادریبهشت ماه ۱۳۸۲